- Niektóre serwisy internetowe oferują ustawienia kontroli gromadzenia danych osobowych. Wiele z nich umożliwia pobranie wszystkich danych osobowych zgromadzonych na Twój temat przez serwis, w tym historii przeglądarki, dzienników lokalizacji i sposobu korzystania z powiązanych z serwisem aplikacji. Niektóre serwisy umożliwiają wyłączenie personalizacji reklam lub wybór interesujących Cię reklam do wyświetlania. Ustawienia te nie wyłączają reklam – kontrolują wyświetlanie reklam o tematyce ogólnej lub wybranych reklam związanych z Twoimi zainteresowaniami.
- Podczas surfowania po internecie często spotykamy się z pytaniem o zapisywanie ciasteczek (cookies). Ciasteczka to małe pliki tekstowe generowane przez strony internetowe i przechowywane na Twoim urządzeniu, by zapewnić sprawne działanie stron internetowych. Niektóre ciasteczka są przechowywane jedynie na czas wizyty na stronie, inne pozostają na urządzeniu przez znacznie dłuższy okres. Niektóre ciasteczka są tworzone przez odwiedzane przez Ciebie strony internetowe (ciasteczka własne), inne są tworzone przez reklamodawców (ciasteczka stron trzecich). Przeznaczenie ciasteczek waha się od „ściśle niezbędnego” (koniecznego dla dobrego działania strony internetowej, np. zapisywania produktów w koszyku sklepu internetowego) po zapisywanie preferencji lub gromadzenie danych użytkownika w celu doskonalenia funkcji strony internetowej. Mogą one być również gromadzone w celach marketingowych, by dopasowywać rodzaj wyświetlanych reklam.
- Gromadzenie niektórych danych jest niezbędne (np. imię i nazwisko oraz adres e-mail) przy wypełnianiu formularza rejestracyjnego w celu stworzenia konta lub uzyskania informacji, np. w postaci biuletynu informacyjnego, inne informacje są natomiast nieobowiązkowe (adres domowy, numer telefonu, wiek, płeć itd.). Bardzo często informacje niezbędne są oznaczone gwiazdką (*) albo wyróżniane są informacje nieobowiązkowe. W ramach RODO zgoda musi zostać udzielona jednoznacznie. Innymi słowy, wszystkie wnioski muszą być napisane prostym językiem, a kratki nie powinny być zakreślane automatycznie.
- Gdy bierzesz udział w konkursie lub wypełniasz formularz w celu otrzymania „darmowych” próbek/produktów/usług w sieci, należy pamiętać, że nie są one „darmowe” wedle przepisów RODO – przekazujesz swoje dane osobowe w zamian za coś innego (darmowy plik do pobrania, prawo do wzięcia udziału w konkursie itd.). W przypadku konkursu musisz mieć możliwość przekazania danych osobowych jedynie w celu wzięcia udziału w konkursie.
- Gdy korzystasz z aplikacji na urządzeniach takich jak komputer, smartfon czy tablet, wymagają one pozwolenia na uzyskanie dostępu do Twoich danych osobowych i do różnych funkcji urządzenia. Przykładowo, aplikacja sieci społecznościowej może poprosić o dostęp do kontaktów (by wyszukać rozmowy z innymi użytkownikami), do pamięci urządzenia (by zapisywać tworzone w aplikacji treści) oraz do kamery i mikrofonu (by umożliwić robienie zdjęć, nagrań wideo lub emisji na żywo przy pomocy aplikacji). Może również poprosić o dostęp do funkcji geolokalizacji urządzenia, do sieci i połączeń Wi-Fi czy do kalendarza użytkownika. Gra sieciowa może z kolei poprosić o dostęp do pamięci urządzenia, geolokalizacji i funkcji przekazywania danych internetowych w celu instalowania aktualizacji.
Rady:
- Twoje dane osobowe również są ważne! Zapoznaj się z ustawieniami kontroli gromadzenia i usuwania danych osobowych w używanych przez Ciebie serwisach.
- Poświęć czas na omówienie z uczniami wartości ich danych osobowych. Nawet jeśli nie wydaje im się, że pewne informacje są ważne, wyjaśnij im, że są cenne dla innych użytkowników internetu. Zachęć uczniów do starannego przemyślenia, które dane przekazują serwisom internetowym, a także do omówienia różnicy między niezbędnymi danymi osobowymi (np. imię i nazwisko, adres e-mail) i nieobowiązkowymi danymi osobowymi (numer telefonu, płeć, pochodzenie etniczne itd.).
- Zachęć uczniów do poproszenia o pomoc zaufanego dorosłego przed wysłaniem internetowego formularza rejestracji w konkursie lub stworzeniem nowego konta: osoba dorosła może sprawdzić, które dane osobowe są udostępniane i wypowiedzieć się co do ich udostępniania.
- Pomóż uczniom w lepszym zrozumieniu, czym są pozwolenia, o które proszą aplikacje, oraz co umożliwiają one aplikacji lub grze. Możesz skorzystać ze szkolnych urządzeń, aby wyjaśnić, gdzie znaleźć ustawienia pozwoleń, jak z nich korzystać i jakie są różne ustawienia pozwoleń. Możesz również pokazać im pozwolenia wymagane w aplikacji, wybierając Więcej informacji > Pozwolenia aplikacji > Dowiedz się więcej w
Google Play lub innym sklepie z aplikacjami. Wyjaśnij uczniom, że niektóre pozwolenia są wymagane w konkretnej aplikacji lub grze. - Wiele aplikacji sieci społecznościowych wymaga dostępu do geolokalizacji urządzenia. Może ono być potrzebne do gromadzenia danych, ale również w celu umożliwienia użytkownikowi udostępnienia swojej lokalizacji podczas korzystania z sieci społecznościowej. Wyjaśnij uczniom, że najlepiej jest wyłączyć pozwolenie na dostęp do geolokalizacji w używanych przez nich aplikacjach do komunikacji, aby nie udostępnić przypadkiem lub celowo swojej dokładnej lokalizacji innym internautom. Zachęć ich do poproszenia rodzica/opiekuna lub innego zaufanego dorosłego o pomoc w konfiguracji ustawień na ich urządzeniach.