- W internecie prym wiodą dane, wśród których znajdują się dane osobowe. Dane osobowe użytkownika mogą być gromadzone przez aplikacje, serwisy internetowe i urządzenia. Mogą przyjmować najróżniejsze formy, od informacji osobowych, które użytkownik przekazuje, by zapisać się na dany produkt/do serwisu sieciowego (np. imię i nazwisko, adres e-mail), po dane osobowe ujawniane podczas korzystania z serwisu (np. wpisanie informacji osobowych na profilu/koncie internetowym, zamieszczanie własnych lub cudzych zdjęć i wideo).
- Gromadzone mogą być również inne rodzaje danych osobowych, zwłaszcza dotyczące sposobu korzystania z urządzenia lub serwisu (np. czasu spędzonego w serwisie lub na oglądaniu wideo, czasu połączenia, podjętych w serwisie działań, produktów obejrzanych w sklepie internetowym), przybliżonej lokalizacji geograficznej użytkownika lub jego urządzenia, metody połączenia z internetem (np. przez adres IP lub dostawcę internetu), a także specyfikacji technicznych używanego urządzenia (np. rodzaju modelu i systemu operacyjnego). Część danych użytkownika może zostać zanonimizowana, nie umożliwia więc znalezienia go, inne dane są natomiast bezpośrednio związane z daną osobą.
- Gromadzone na temat internauty dane osobowe i dane użytkownika mogą mieć wpływ na jego doświadczenia podczas korzystania z aplikacji, gier i serwisów internetowych. Mogą wpływać na rodzaj wyświetlanych w serwisie informacji. W aplikacjach i sklepach internetowych mogą zmieniać polecane produkty. W sieciach społecznościowych mogą również mieć wpływ na treści polecane do obejrzenia lub interakcje oraz sugestie znajomych do dodania.
- W ramach rozporządzenia o ochronie danych osobowych (RODO) serwisy internetowe muszą uzyskać pozwolenie na gromadzenie i przetwarzanie danych osobowych dziecka. Wiek zgody waha się od 13 do 16 lat w różnych państwach członkowskich UE. Serwisy muszą posiadać podstawę prawną dla gromadzenia danych osobowych dzieci, a dzieci muszą cieszyć się takimi samymi jak dorośli prawami w zakresie danych osobowych, w tym prawem do uzyskania dostępu do danych, sprzeciwienia się gromadzeniu danych i wnioskowania o usunięcie zgromadzonych danych.
- Regulamin (zwany również regulaminem serwisu/warunkami korzystania z serwisu) i polityka bezpieczeństwa danych określają sposób, w jaki serwis internetowy gromadzi i wykorzystuje dane osobowe. W serwisach stworzonych z myślą o dzieciach regulamin musi być napisany w sposób zrozumiały dla dziecka.
Rady:
- W internecie dane osobowe są bardzo cenne, tak dla osób, jak i dla firm. Porozmawiaj z uczniami o różnych rodzajach gromadzonych w sieci danych (w tym danych użytkownika) i o sposobie, w jaki dane osobowe mogą zmieniać to, co widzą lub z czym spotykają się w internecie. Zachęć ich do podzielenia się przypadkami, w których stwierdzili, że ich dane zmieniły to, czego doświadczają (gdy wyświetlane na stronie internetowej reklamy pokazują obejrzane przez nich produkty itd.).
- Przyjrzyj się regulaminowi i polityce bezpieczeństwa danych w popularnych serwisach używanych przez uczniów. Dzięki temu lepiej zrozumiesz rodzaje gromadzonych danych i sposób, w jaki są wykorzystywane. Ułatwi ci to również rozmowę z uczniami o gromadzeniu danych. Radzimy również sprawdzić regulaminy serwisów internetowych, z których korzystasz w celach zawodowych lub prywatnych – czy podoba Ci się sposób, w jaki dane są gromadzone i przetwarzane?
- Poradź uczniom, by przy rejestracji w nowej aplikacji, grze lub otwieraniu konta internetowego zawsze towarzyszył im rodzic/opiekun (lub inny zaufany dorosły). Możesz poradzić rodzicom/ opiekunom, by skorzystali z tej okazji, by zbadać działanie serwisu i porozmawiać z dzieckiem o bezpiecznym korzystaniu z niego.
- Pomóż uczniom zrozumieć, że podobnie jak dorośli posiadają ustanowione przez RODO podstawowe prawa do zarządzania swoimi danymi.
Prawa te obejmują:- prawo do informacji na temat sposobu gromadzenia i przetwarzania dotyczących ich danych
- prawo dostępu do dotyczących ich danych zgromadzonych przez przedsiębiorstwo
- prawo do sprostowania niepoprawnych lub niekompletnych danych osobowych
- prawo do usunięcia dotyczących ich danych osobowych
- prawo do ograniczenia przetwarzania dotyczących ich danych osobowych
- prawo do przenoszenia danych, tj. możliwość przeniesienia dotyczących ich danych z jednego serwisu do innego podobnego serwisu
- prawo do odmowy przetwarzania dotyczących ich danych osobowych
- prawa związane z automatycznym przetwarzaniem danych i profilowaniem